چیلر یا سرد کن دستگاهی است که در آن حرارت توسط سیال مبرد از یک سیال (معمولاً آب) گرفته می شود. از این دستگاهها جهت تهویه مطبوع در ساختمانهای مسکونی، اداری و همچنین در برخی صنایع جهت خنک سازی پروسههای تولید استفاده میشود.
چیلرهای تراکمی دارای چهار بخش اصلی کمپرسور، کندانسور، اواپراتور و شیر انبساط هستند. در کمپرسور عمل تراکم گاز، در کندانسور عمل تقطیر گاز و در اواپراتور عمل تبخیر اتفاق میافتد. افت فشار ناگهانی در شیر انبساط باعث تبدیل مایع پر فشار به مایع کم فشار میشود. در چیلرهای تراکمی، ابتدا مبرد به صورت بخار اشباع وارد کمپرسور شده و فشار آن به واسطه ایجاد تراکم و فشرده سازی افزایش پیدا میکند. این عمل باعث افزایش دمای مبرد خواهدشد. گرمای بخار داغ پرفشار توسط هوا یا آب میتواند در کندانسور دفع شود. در ادامه مبرد کندانس شده که حالت ترمودینامیکی آن مایع اشباع است، توسط لولهها به سمت شیر انبساط جریان مییابد، افت فشار ناگهانی در شير انبساط باعث بخار شدن مقداری از مبرد میشود. این پدیده منجر به کاهش دمای مبرد به دمایی کمتر از دمای اتاق میشود. پس از ورود مبرد سرد به اواپراتور، هوای گرم اتاق را به گردش درآورده و از روی سطوح سرد عبور میكند. هوای گرم اتاق با سطوح سرد اواپراتور برخورد کرده و همزمان با سرد شدن هوای اتاق باعث تبخیر مبرد مایع کم فشار میشوند. شیر انبساط با تنظیم دریچه ورودی خود به صورت خودکار مقدار عبور مبرد مایع را طوری تنظیم میکند که در نهایت تمامی مبرد خروجی از اواپراتور تبدیل به بخاری کم فشار شود. در نهایت برای تکمیل چرخه، این بخار اشباع دوباره به کمپرسور فرستاده میشود تا سیکل دوباره تکرار شود.
معمولاً دو نوع مبدل حرارتی به عنوان کندانسور و اواپراتور مورد استفاده قرار می گیرند:
1.
مبدل حرارتی پوسته و لوله
2.
مبدلهاي صفحهپره